Przewodnik turystyczny po Wientian

śpiący Budda w Vientiane

Wientian, stolica Laos , jest domem dla około 1 miliona ludzi. Nazwa miasta jest francuska i pochodzi od Viangchan (miasto otoczone murem drzewa sandałowego). Miasto było ośrodkiem gospodarczym pod panowaniem francuskim, które rozpoczęło się w 1893 roku i trwało do 1953 roku.

Obecnie stolica jest ośrodkiem kultury kawiarnianej, tanich spa, złotych świątyń i różnorodnych targowisk nad rzekami. Duża część historycznego centrum miasta zachowała w nienaruszonym stanie kolorową architekturę kolonialną, dzięki czemu jest to przyjemne miejsce na spacery podczas zwiedzania.



Częstym miejscem postoju pomiędzy Wietnam I Tajlandia , jest tu tętniące życiem nocne życie i kilka dobrych jednodniowych wycieczek poza granice miasta, w tym popularny Park Buddy z ponad 200 gigantycznymi posągami Buddy.

Spaceruj szerokimi bulwarami, podziwiaj rozpadające się rezydencje, zrelaksuj się w parku Chao Anouvong i delektuj się aromatyczną lokalną kuchnią (jest tu także mnóstwo pysznych francuskich piekarni).

Jest tu wystarczająco dużo, abyś był zajęty przez kilka dni, choć prawdopodobnie nie będziesz potrzebować tutaj więcej niż 3 dni.

Ten przewodnik turystyczny po Wientianie pomoże Ci zaplanować wizytę, zaoszczędzić pieniądze i maksymalnie wykorzystać podróż.

Spis treści

  1. Rzeczy do zobaczenia i zrobienia
  2. Typowe koszty
  3. Sugerowany budżet
  4. Wskazówki dotyczące oszczędzania pieniędzy
  5. Gdzie się zatrzymać
  6. Jak się poruszać
  7. Kiedy iść
  8. Jak zachować bezpieczeństwo
  9. Najlepsze miejsca na rezerwację podróży
  10. Powiązane blogi na temat Wientianu

5 najlepszych rzeczy do zobaczenia i zrobienia w Wientianie

Dziesiątki stanów buddyjskich i hinduskich w Parku Buddy niedaleko Wientianu w Laosie otoczonym trawą i drzewami

1. Weź udział w lekcjach gotowania

Uliczne jedzenie w Laosie jest pyszne. Weź udział w lekcjach gotowania, aby dowiedzieć się, jak przyrządzać tradycyjne potrawy lap (sałatka z mięsem mielonym i przyprawami), orh (pikantny gulasz) i mok (ryba na parze w liściu bananowca). Większość wycieczek rozpoczyna się od zwiedzania rynku, podczas którego wybierasz składniki do swojego doświadczenia! Polecam zajęcia z Panią Phasouk. Jest niesamowitą kucharką, a jej prywatne zajęcia kosztują 150 000 LAK, co obejmuje gotowanie 3-4 dań.

2. Poznaj Park Buddy

Buddha Park to park rzeźb położony zaledwie 25 kilometrów (15 mil) od Wientianu. Znajduje się tu około 200 posągów hinduskich i buddyjskich, a wszystkie wydają się mieć stulecia (nie są; zostały wykonane w XX wieku z betonu). Choć nie jest to zabytkowy obiekt, nadal warto go odwiedzić, ponieważ można tu znaleźć wiele niekonwencjonalnych projektów, w tym 3-metrową głowę demona, przez którą wchodzi się, oraz schody z nieba i piekła, na które można się wspiąć. Wstęp kosztuje 15 000 LAK od osoby.

3. Podziwiaj Wielką Stupę

Wielka Stupa (Pha That Luang) to pokryta złotem stupa o wysokości 44 metrów (148 stóp) i będąca najważniejszym zabytkiem w kraju. Zbudowany przez króla Setthathirata w 1566 roku, jego fasada wygląda jak forteca z wysokimi murami. Wewnątrz ściany pokryte są motywami buddyjskimi, kwiatowymi i zwierzęcymi. Został poważnie uszkodzony przez najazdy sił tajskich w latach dwudziestych XIX wieku i ostatecznie został odrestaurowany przez Francuzów po aneksji regionu. Wstęp kosztuje 10 000 LAK.

4. Porozmawiaj z mnichem

Raz w miesiącu mnisi zbierają się w Sangha College (Wat Onteu), aby porozmawiać z turystami. Możesz zapytać ich o ich praktykę i życie codzienne, a to daje im szansę na ćwiczenie języka angielskiego. To przydatny sposób, aby dowiedzieć się wiele o kulturze Laosu. O szczegóły i terminy zapytaj obsługę hostelu/hotelu.

5. Zobacz Bramę Zwycięstwa (Patuxai)

Brama Zwycięstwa w Wientianie znana jest również jako Łuk Triumfalny. Pomnik wzniesiono w latach 1957-1968, aby uczcić pamięć żołnierzy laotańskich poległych w czasie II wojny światowej i wojny o niepodległość w 1949 r. (toczonej z Francuzami). Celowo zbudowano go nieco wyżej niż oryginał w Paryżu, po prostu na złość Francuzom. Beton pod pomnik ofiarowały USA, jednak miał to być na nowe lotnisko, a nie na ten pomnik. Za 3000 LAK można wspiąć się na górę i podziwiać widok na Wientian.

Inne rzeczy do zobaczenia i zrobienia w Wientian

1. Zwiedzaj na rowerze

Wientian można łatwo zwiedzać na rowerze. Można także wyjechać z miasta i wybrać się na rowerze wokół wiejskich wiosek, świątyń i podwórek szkolnych wzdłuż rzeki Mekong, podziwiając jednocześnie malowniczy krajobraz. Koniecznie zatrzymajcie się przy wodospadzie Tad Moon (jest przepiękny). Rowery można wypożyczyć już za 10 000 LAK dziennie (choć rowery lepszej jakości mogą kosztować nieco więcej).

2. Odwiedź Centrum dla zwiedzających COPE

Podczas wojny w Wietnamie wojsko amerykańskie zrzuciło na Laos ponad dwa miliony ton materiałów wybuchowych. Nawet dzisiaj wielu mieszkańców obszarów wiejskich nadal traci kończyny lub życie w wyniku natknięcia się na niewybuchy. Utworzono COPE (Cooperative Orthotic & Prosthetic Enterprise), aby pomóc tym ofiarom w powrocie do zdrowia poprzez dostarczanie protetyki i innych usług medycznych. Centrum dla zwiedzających COPE to wstrząsające doświadczenie, podczas którego odwiedzający mogą dowiedzieć się więcej o tej trwającej tragedii i wykonywanej pracy. To otrzeźwiające, ale pouczające. Wejście jest za darmo.

3. Spędź czas w parku Chao Anouvong

Park Chao Anouvong położony jest w samym sercu Wientianu. Jest tu dużo terenów zielonych, a miejscowi przychodzą tu na spacery, spędzanie czasu i uprawianie sportu. Wieczorem odbywa się nocny targ, na którym można kupić jedzenie oraz rękodzieło i ubrania. Przyjdź w ciągu dnia z piknikiem i książką i poznaj lokalne tempo życia lub zabierz ze sobą apetyt i przejedź się po nocnym targu.

4. Zwiedzanie Muzeum Narodowego Laosu

To muzeum jest pełne historii Laosu. Znajdują się tu eksponaty dotyczące wczesnej historii kraju aż do czasów nowożytnych, w tym eksponaty dotyczące walki kraju o niepodległość. Główna wystawa skupia się na rewolucji laotańskiej w latach 70. XX wieku. Istnieją znaki w języku angielskim, choć wiele z nich jest tylko w języku francuskim. Wstęp kosztuje 10 000 LAK. (Obecnie zamknięty ze względu na przeprowadzkę do nowego budynku).

5. Zobacz Pałac Prezydencki

Do Pałacu Prezydenckiego nie można wejść, gdyż obecnie służy on prezydentowi i innym urzędnikom państwowym, ale z pewnością można podziwiać budynek z zewnątrz. Jest to okazałe dzieło francuskiej architektury Beaux-Arts z żelaznymi bramami ozdobionymi złotem, dużymi balkonami i kilkoma rzymskimi kolumnadami na zewnątrz. (Laos jest jednopartyjnym państwem komunistycznym marksistowsko-leninowskim, więc prezydent nie jest w rzeczywistości najpotężniejszą osobą w kraju – jest nim przywódca partii).

6. Weź udział w Laotańskim Festiwalu Wyścigów Łodzi

Jeśli trafisz do Wientianu w październiku, będziesz mógł wziąć udział w Lao Boat Racing Festival (który odbywa się 15 dnia 11 miesiąca księżycowego, zwykle wrzesień/październik). Wiele wiosek sąsiadujących z Wientianem również bierze udział w uroczystościach i łatwo jest dać się ponieść emocjom. Zespoły mężczyzn i kobiet ścigają się przez cały festiwal na smoczych łodziach, podczas gdy widzowie ustawiają się wzdłuż brzegów rzek, śpiewając i grając muzykę, a ulice są pełne straganów z jedzeniem. Jeśli przyjedziesz w tym czasie, pamiętaj o wcześniejszej rezerwacji, bo miasto się zapełnia!

Koszty podróży do Wientian

Lokalny sprzedawca jedzenia ulicznego z Laosu gotujący podczas nocnego targu w Wientian w Laosie

Ceny hosteli – Ceny łóżek w dużym akademiku hostelowym (10-20 osób) zaczynają się od 85 000 LAK za noc. W przypadku akademika hostelowego z 6-8 łóżkami spodziewaj się wydania około 110 000 LAK. Pokoje prywatne kosztują około 315 000 LAK. Bezpłatny bezprzewodowy dostęp do Internetu jest standardem, a większość hosteli oferuje bezpłatne śniadanie.

Niedrogie ceny hoteli – Większość niedrogich hoteli dwugwiazdkowych kosztuje około 300 000 LAK za noc. Chociaż udogodnienia są zazwyczaj podstawowe, niektóre niedrogie hotele mają baseny lub oferują śniadanie. Za wygodniejszy hotel trzygwiazdkowy należy zapłacić około 500 000 LAK za noc.

Tutaj dostępny jest również Airbnb, a pokoje prywatne zaczynają się od 150 000 LAK (choć ich cena jest średnio dwukrotnie wyższa). Za cały dom lub mieszkanie należy zapłacić co najmniej 300 000 LAK. Ponownie, ceny są zwykle średnio dwukrotnie wyższe, więc pamiętaj o wcześniejszej rezerwacji, aby znaleźć najlepszą ofertę.

Żywność – Laos je najbardziej kleisty ryż na mieszkańca na całym świecie. Inne popularne dania to sałatka z zielonej papai i lap (znany również jako larb, to sałatka z mięsa mielonego, będąca daniem narodowym, zwykle zawierająca sfermentowane ryby). Dużą popularnością cieszą się również grillowane mięsa, takie jak kurczak, wieprzowina i kaczka ogień , lokalna wersja pho.

Uliczne jedzenie w Wientianie kosztuje zazwyczaj mniej niż 20 000 LAK za danie obejmujące grillowane mięso i miski zupy z makaronem. Lane Xang – główny bulwar miasta biegnący od Pałacu Prezydenckiego w kierunku Pha That Luang – to najlepsze miejsce w mieście, gdzie można znaleźć mnóstwo ulicznego jedzenia.

Posiłki w restauracjach kosztują około 47 000 LAK i obejmują dania takie jak kleisty ryż, grillowana ryba i sałatki. Wzdłuż rzeki jest mnóstwo miejsc, gdzie można tanio zjeść.

Zachodnia żywność zwykle kosztuje dwukrotnie więcej niż kuchnia lokalna, więc unikaj jej, jeśli masz ograniczony budżet. Jeśli chcesz wyskoczyć na trzydaniowy posiłek z napojami, spodziewaj się zapłacić co najmniej 200 000 LAK.

niesamowite miejsca do odwiedzenia w Ameryce

Piwo kosztuje około 17 000 LAK, a latte/cappuccino około 34 000 LAK. Woda butelkowana kosztuje 8000 LAK.

O ile artykuły spożywcze są tutaj tanie, to jedzenie uliczne jest jeszcze tańsze. A ponieważ większość hosteli nie ma kuchni, jedzenie poza domem jest tutaj tańszą opcją. Jeśli chcesz robić zakupy, spodziewaj się wydawać około 250 000–300 000 LAK tygodniowo na artykuły spożywcze.

Sugerowane budżety na wędrówki z plecakiem w Wientian

Mając budżet turysty wynoszący 290 000 LAK dziennie, możesz zatrzymać się w akademiku hostelu, jeść uliczne jedzenie do posiłków, od czasu do czasu napić się drinka, wypożyczyć rower i wykonać kilka tanich zajęć, rozmawiając z mnichami i odwiedzając Buddę Park. Jeśli planujesz pić więcej, dodaj do swojego dziennego budżetu 20 000–30 000 LAK.

Przy średnim budżecie wynoszącym 650 000 LAK dziennie możesz zatrzymać się w prywatnym pokoju na Airbnb lub w prywatnym hostelu, jeść w niektórych restauracjach, pić więcej, czasami jeździć taksówką, aby poruszać się po okolicy oraz brać udział w większej liczbie wycieczek i zajęć, takich jak lekcja gotowania.

Mając luksusowy budżet wynoszący 1 825 000 LAK dziennie lub więcej, możesz zatrzymać się w hotelu, jeść w eleganckich restauracjach, pić tyle, ile chcesz, wypożyczać rower i jeździć taksówkami oraz robić dowolne wycieczki i zajęcia, na które masz ochotę. Niebo jest granicą!

Możesz skorzystać z poniższego wykresu, aby zorientować się, ile musisz przeznaczyć dziennego budżetu, w zależności od stylu podróżowania. Pamiętaj, że są to średnie dzienne – w niektóre dni wydasz więcej, w inne mniej (możesz wydawać mniej każdego dnia). Chcemy tylko dać Ci ogólne pojęcie o tym, jak zaplanować budżet. Ceny podane są w LAK.

Zakwaterowanie Jedzenie Transport Atrakcje Średni dzienny koszt

Turysta 90 000 80 000 50 000 70 000 290 000

Średniego zasięgu 175 000 200 000 75 000 200 000 650 000

Luksus 500 000 625 000 300 000 400 000 1 825 000

Przewodnik turystyczny po Wientianie: wskazówki dotyczące oszczędzania pieniędzy

Wientian nie rozbije Twojego banku. Laos i jego stolica są dość tanie i ciężko będzie Ci wydać tu mnóstwo pieniędzy, jeśli zatrzymasz się w hostelu i będziesz jadł uliczne jedzenie. Jeśli jednak chcesz obniżyć koszty, oto kilka sposobów na zaoszczędzenie pieniędzy w Wientian:

    Trzymaj się transportu lokalnego– Jeśli musisz się przemieszczać, korzystaj z transportu publicznego. Jeśli musisz wziąć tuk-tuka lub taksówkę, zapytaj personel hotelu/hostelu, jakiej kwoty powinieneś się spodziewać. Dzięki temu będziesz mieć pewność, że nie zostaniesz oszukany. Wybierz odpowiednie tuk-tuki– Jeśli potrzebujesz tuk-tuka, unikaj zatrzymywania go nad rzeką. Ceny są tam wyższe, więc przejdź kilka przecznic stamtąd (lub dowolnego obszaru turystycznego), aby znaleźć niższą cenę za przejażdżkę.Unikaj zachodniego jedzenia– Zachodnia żywność jest zawsze droższa od lokalnej i ta różnica się sumuje. Oszczędzaj swój budżet i jedz to, co jedzą miejscowi! Zabierz ze sobą butelkę na wodę wielokrotnego użytku– Woda z kranu nie nadaje się do picia. Aby zaoszczędzić pieniądze i ograniczyć zużycie plastiku, zabierz ze sobą butelkę na wodę wielokrotnego użytku z filtrem. ŻycieSłoma stwórz butelkę wielokrotnego użytku z wbudowanym filtrem, dzięki czemu będziesz mieć pewność, że Twoja woda będzie zawsze bezpieczna i czysta.

Gdzie się zatrzymać w Wientian

Wientian ma kilka przyzwoitych hosteli, które są czyste, towarzyskie i tanie. Oto moje propozycje miejsc noclegowych:

Jak poruszać się po Wientian

Ruchliwa, szeroka droga pełna ruchu w Wientianie, stolicy Laosu

Transport publiczny – Wientian posiada system publicznych autobusów miejskich, ale obsługuje głównie zewnętrzne przedmieścia, a nie centrum miasta. Nie ma klimatyzacji, ale prowadzi do Mostu Przyjaźni i Parku Buddy (6000 LAK). Trzydniowy bilet autobusowy można kupić na lotnisku za około 45 000 LAK.

Wypożyczalnia rowerów – Wypożyczalnia rowerów to doskonały sposób na poruszanie się po Wientianie. Wynajem zaczyna się od około 10 000 LAK dziennie. Jeśli Twój pensjonat lub hostel nie wypożycza rowerów, w mieście jest mnóstwo sklepów. Spodziewaj się zapłacić 15 000–30 000 LAK za rower lepszej jakości.

Tuk-tuki i jumbo – Tuk-tuki (i ich więksi kuzyni, jumbo) to łatwy i niedrogi sposób poruszania się po mieście, a większość krótkich wycieczek kosztuje 10 000–20 000 LAK. Tuk-tuki nad rzeką pobierają podwójną opłatę, więc unikaj korzystania z tuk-tuka.

Wiele tuk-tuków opublikowało stawki. Są one jednak celowo zawyżone. Przed wyjazdem zapytaj personel hotelu/hostelu o dokładne ceny.

Taxi – Jeśli natkniesz się na taksówkę bez licznika, koniecznie negocjuj przed wejściem. Staraj się celować w cenę 8000 LAK za kilometr. Prywatną taksówkę można wynająć na cały dzień (na terenie miasta) za około 300 000-500 000 LAK.

Wypożyczalnia samochodów – Można wypożyczyć samochód, jednak nie jest on potrzebny do poruszania się po mieście. Co więcej, przy obecnych warunkach drogowych nie sugerowałbym wynajmowania takiego. Na drogach panuje tu chaos.

Kiedy jechać do Wientian

Wientian ma klimat tropikalny, ze średnią dzienną temperaturą w zakresie 24-37°C (75-98°F). Od listopada do kwietnia to najlepszy czas na wizytę w Wientian. Dzieje się tak wtedy, gdy w okolicy jest stale ciepło i sucho, a jeśli planujesz dużo zwiedzania, przyda Ci się taka pogoda (średnio grudzień-luty to najsuchsze miesiące). Styczeń-luty to najbardziej pracowity czas na wizytę, więc spodziewaj się większej liczby osób i wyższych cen.

Marzec-maj to zazwyczaj najgorętsza pora roku, z temperaturami sięgającymi nawet 40°C (104°F). Wilgotność jest również wysoka. Pamiętaj, aby nosić kapelusz i mieć przy sobie dużo wody, gdy jesteś poza domem.

Pora deszczowa rozpoczyna się około maja-czerwca i trwa do końca października. Chociaż pada dużo deszczu, zwykle pojawia się w krótkich seriach, dzięki czemu reszta dnia jest ciepła i słoneczna. Przyjazd tutaj w tym czasie oznacza, że ​​nie będziesz musiał mieć do czynienia z wieloma innymi podróżnikami. Ceny też są nieco niższe. Gorączka denga jest jednak w tym czasie ryzykowna.

Jak zachować bezpieczeństwo w Wientian

Wientian to bezpieczne miejsce na wędrówki z plecakiem i podróżowanie. W mieście występuje bardzo niewiele brutalnych przestępstw, chociaż drobne kradzieże mogą stanowić problem. Dla własnego bezpieczeństwa trzymaj swoje kosztowności w bezpiecznym miejscu i poza zasięgiem. Należy szczególnie uważać na złodziei toreb.

Podobnie jak w innych częściach Azji Południowo-Wschodniej, nierzadko zdarza się, że ludzie próbują cię oszukać, ponieważ zakładają, że masz dużo pieniędzy. Zawsze dokładnie sprawdź ceny i resztę, którą otrzymasz z powrotem po zapłaceniu. W razie wątpliwości zapytaj obsługę hotelu/hostelu, ile coś powinno kosztować, aby nie dać się oszukać.

Możesz przeczytać o Typowe oszustwa związane z podróżami, których należy tutaj unikać .

Kiedy ludzie wpadają tutaj w kłopoty, dzieje się tak głównie dlatego, że są uwikłani w narkotyki lub przemysł seksualny. Laos rygorystycznie przestrzega kar za te przestępstwa, więc unikaj ich za wszelką cenę.

Podróżujące samotnie kobiety powinny ogólnie czuć się tutaj bezpiecznie. Obowiązują jednak standardowe środki ostrożności (nigdy nie zostawiaj drinka bez nadzoru przy barze, nigdy nie wracaj do domu sam pod wpływem alkoholu itp.). Aby uzyskać szczegółowe wskazówki, zajrzyj na jeden z wielu blogów podróżniczych poświęconych samotnym kobietom w Internecie, które zawierają bardziej szczegółowe informacje.

jak tanio zjeść na wakacjach

Chociaż malaria może być tutaj problemem, denga występuje znacznie częściej. Kiedy wychodzisz w porze deszczowej, zawsze używaj sprayu na owady z DEET.

Jest tu sporo psów – bezdomnych i własnych – ale zawsze bądź ostrożny w ich pobliżu, ponieważ mogą być bardziej złośliwe niż jesteś przyzwyczajony.

W sytuacji awaryjnej zadzwoń pod numer 191, aby skontaktować się z policją.

Zawsze ufaj swojemu instynktowi. Zrób kopie swoich dokumentów osobistych, w tym paszportu i dowodu osobistego.

Najważniejszą radą dotyczącą bezpieczeństwa, jaką mogę udzielić, jest zakup dobrego ubezpieczenia podróżnego. Ubezpieczenie podróżne ochroni Cię przed chorobami, obrażeniami, kradzieżą i odwołaniami podróży. To kompleksowa ochrona na wypadek, gdyby coś poszło nie tak. Nigdy nie wyruszam w podróż bez niego, ponieważ w przeszłości musiałem go używać wiele razy. Aby znaleźć polisę odpowiednią dla siebie, możesz skorzystać z poniższego widżetu:

Przewodnik turystyczny po Wientianie: najlepsze zasoby dotyczące rezerwacji

To moje ulubione firmy, z których korzystam podczas podróży. Konsekwentnie mają najlepsze oferty, oferują światowej klasy obsługę klienta i świetną wartość, a ogólnie rzecz biorąc, są lepsi od swoich konkurentów. To firmy, z których korzystam najczęściej i zawsze stanowią one punkt wyjścia w moich poszukiwaniach ofert turystycznych.

    Skyscannera – Skyscanner to moja ulubiona wyszukiwarka lotów. Przeszukują małe witryny internetowe i tanie linie lotnicze, których zwykle nie zauważają większe witryny wyszukiwania. Są bez wątpienia numerem jeden na początek. Świat Hosteli – To najlepsza dostępna strona z zakwaterowaniem w hostelach z największym asortymentem, najlepszym interfejsem wyszukiwania i najszerszą dostępnością. Agoda – Oprócz Hostelworld, Agoda jest najlepszym miejscem zakwaterowania hotelowego w Azji.
  • Rezerwacja.com – Najlepsza wszechstronna strona rezerwacyjna, która stale zapewnia najtańsze i najniższe stawki. Mają najszerszy wybór niedrogiego zakwaterowania. We wszystkich moich testach zawsze mieli najtańsze stawki ze wszystkich stron rezerwacyjnych.
  • Zdobądź swój przewodnik – Get Your Guide to ogromny internetowy rynek wycieczek i wycieczek. Mają mnóstwo opcji wycieczek dostępnych w miastach na całym świecie, w tym wszystko, od lekcji gotowania, wycieczek pieszych, lekcji sztuki ulicznej i nie tylko!
  • Skrzydło Bezpieczeństwa – Safety Wing oferuje wygodne i niedrogie plany dostosowane do cyfrowych nomadów i osób podróżujących długoterminowo. Mają tanie plany miesięczne, świetną obsługę klienta i łatwy w użyciu proces zgłaszania roszczeń, dzięki czemu jest idealny dla osób w drodze.
  • ŻycieSłoma – Moja ulubiona firma oferująca butelki na wodę wielokrotnego użytku z wbudowanymi filtrami, dzięki którym możesz mieć pewność, że Twoja woda pitna jest zawsze czysta i bezpieczna.
  • Niezwiązany Merynos – Tworzą lekką, trwałą i łatwą w czyszczeniu odzież podróżną.

Przewodnik turystyczny po Wientianie: powiązane artykuły

Chcesz więcej informacji? Sprawdź wszystkie artykuły, które napisałem na temat podróży do Laosu i kontynuuj planowanie podróży:

Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej artykułów--->