Przewodnik turystyczny po Puerto Viejo
Prawie wszyscy obecnie odwiedzają Puerto Viejo, będąc tam Kostaryka . Choć jego północny sąsiad Tortuguero tradycyjnie było główną atrakcją turystyczną w tym regionie, Puerto Viejo rozrosło się w samodzielną popularną miejscowość.
I nic dziwnego, dlaczego!
Puerto Viejo oferuje doskonały surfing, wspaniałe snorkeling i nurkowanie, szalone życie nocne, tanie noclegi i mnóstwo pysznego jedzenia.
Obecnie jest tu bardziej tłoczno, ale plaże poza miastem są nadal piękne i spokojne. Co więcej, zaledwie kilka godzin stąd jest Park Narodowy Cahuita , piękny park do pieszych wędrówek i obserwowania dzikiej przyrody.
Ten przewodnik turystyczny po Puerto Viejo pomoże Ci zaplanować podróż, zaoszczędzić pieniądze i jak najlepiej wykorzystać wizytę!
Spis treści
- Rzeczy do zobaczenia i zrobienia
- Typowe koszty
- Sugerowany budżet
- Wskazówki dotyczące oszczędzania pieniędzy
- Gdzie się zatrzymać
- Jak się poruszać
- Kiedy iść
- Jak zachować bezpieczeństwo
- Najlepsze miejsca na rezerwację podróży
- Powiązane blogi na temat Puerto Viejo
5 najlepszych rzeczy do zobaczenia i zrobienia w Puerto Viejo
1. Poznaj Park Narodowy Cahuita
Park Narodowy Cahuita jest około godziny na północ od Puerto Viejo. Ten obszar chroniony obejmuje 2600 akrów ziemi, a obszar morski wynosi 55 000 akrów. Nic dziwnego, że park jest domem dla niesamowitej ilości przyrody i dzikich zwierząt. Na rafach na terenie parku znajduje się ponad 35 rodzajów koralowców (które rozciągają się na około 4 km) i około 135 różnych rodzajów ryb, które można zobaczyć, nurkując w okolicy. Plaże są także miejscem gniazdowania żółwi morskich. Jeśli wejdziesz do parku w Puerto Vargas, wstęp kosztuje 5,65 USD, natomiast jeśli wejdziesz do parku w Playa Blanca (w miejscowości Cahuita), wstęp odbywa się za datki.
2. Udaj się na plażę
Obszar ten słynie z nieskazitelnych plaż. Playa Cocles, Playa Grande Manzanillo i Playa Negra są najbardziej popularne wśród surferów i miłośników sportów wodnych. Najbardziej rozwinięta jest Playa Cocles, ale przy kilometrowej piaszczystej plaży nie będziesz miał problemu ze znalezieniem miejsca na relaks.
3. Wypróbuj zajęcia jogi
Puerto Viejo to doskonałe miejsce na zajęcia jogi. W ostatnich latach wielu emigrantów przeniosło się w te okolice i otworzyło sklepy z jogą i wellness. Ama Ser (niedaleko Playa Cocles) ma codzienne zajęcia za 5 USD. Istnieją również studia, które oferują rekolekcje przez cały rok, jeśli chcesz czegoś dłuższego i bardziej dogłębnego.
4. Zwiedzanie Centrum Ratownictwa Jaguara
Fundacja ta zajmuje się ratowaniem i rehabilitacją zwierząt, takich jak jaguary i wyjce. Jaguary, które mogą ważyć do 250 funtów i żyć do 15 lat, są gatunkiem zagrożonym i nie trzyma się ich w niewoli dłużej niż to konieczne, co oznacza, że nie zawsze uda się zobaczyć jaguara, ale to centrum oferuje możliwość zobaczenia dzikiej przyrody z bliska. Zwiedzanie odbywa się wyłącznie z przewodnikiem, w języku angielskim, codziennie o 9:30 i 11:30. Wycieczki kosztują 25,13 USD.
5. Zobacz Finca La Isla
Finca La Isla to farma permakultury i ogród botaniczny, w którym można dowiedzieć się o rolnictwie permakulturowym, ziołach i roślinach leczniczych, zdobyć świeże organiczne soki i czekoladę oraz zobaczyć różnorodne egzotyczne rośliny i zwierzęta. Wycieczka z przewodnikiem kosztuje 5 USD, a wycieczka z przewodnikiem 10 USD. To zaledwie kilka kilometrów na zachód od centrum miasta.
Inne rzeczy do zobaczenia i zrobienia w Puerto Viejo
1. Weź lekcję surfingu
Puerto Viejo to najsłynniejszy obszar surfingowy na karaibskim wybrzeżu Kostaryki. Chociaż fale nie są tak wymagające jak na wybrzeżu Pacyfiku, nauka tutaj jest łatwiejsza i znacznie tańsza. Surf the Jungle oferuje dwugodzinne lekcje grupowe dla początkujących za 60 USD i lekcje prywatne za 80 USD. Ich 7-dniowy obóz surfingowy (który obejmuje coaching surfingu, wszystkie posiłki, zakwaterowanie, lokalne wycieczki i zajęcia jogi) kosztuje 2500 USD za osobę.
2. Zobacz zagrożone legwany
Udaj się do rezerwatu rdzennych mieszkańców Kekoldi (gdzie żyje rdzenne plemię Bribi) na obrzeżach Puerto Viejo, aby zwiedzić projekt Green Iguana. Możesz zwiedzić obiekt i dowiedzieć się wszystkiego o zagrożonej legwanie zielonej oraz o tym, jak rdzenni mieszkańcy rozpoczęli odbudowę populacji legwanów – od rozmnażania, przez hodowlę, po wypuszczanie ich na wolność. Będąc tutaj, dowiesz się także o kulturze Bribri, w tym o tym, jak rosną i wykorzystują lokalne rośliny lecznicze. Wizyta kosztuje 15 USD.
3. Rowerem do Manzanillo
Za 10 USD można wypożyczyć rower na jeden dzień i przejechać malowniczą 13-kilometrową drogą do Manzanillo i z powrotem. Droga jest stosunkowo płaska i (w większości) asfaltowa. Po drodze możesz zatrzymać się na odosobnionych plażach, zatrzymać się na przydrożny sok z trzciny cukrowej i wpaść do Jaguar Rescue Center. Jest to bezpieczna i często uczęszczana droga, a po drodze prawdopodobnie spotkasz wielu innych rowerzystów i spacerowiczów.
4. Idź na ryby
Kostaryka oferuje jedne z najlepszych na świecie możliwości wędkowania sportowego. Niezależnie od tego, czy jesteś zapalonym wędkarzem, czy nowicjuszem, istnieje wiele możliwości wypłynięcia na pełne morze w celu połowu tarponu, makreli, granika i nie tylko. Pamiętaj, aby zapytać o możliwości snorkelingu w przypadku połączonej wycieczki wędkarskiej i snorkelingu. Wycieczki różnią się długością i ceną, a większość trwa cały dzień lub pół dnia. Spodziewaj się zapłacić co najmniej 400-600 USD za półdniowy czarter wędkarski.
5. Wybierz się na wycieczkę do rezerwatu dzikiej przyrody Gandoca-Manzanillo
Rezerwat dzikiej przyrody Gandoca-Manzanillo obejmuje obszar 45 kilometrów kwadratowych (18 mil kwadratowych), w tym 10-kilometrowy (8 mil) odcinek plaży, bagna namorzynowe wzdłuż Karaibów i mnóstwo bujnej dżungli. Żółwie, krokodyle, papugi i kajmany nazywają to miejsce domem, więc jest to doskonałe miejsce do obserwacji dzikiej przyrody. Sezon lęgowy żółwi trwa od marca do maja i jest to najlepszy czas, aby zobaczyć je z bliska. Wstęp jest bezpłatny, ale jeśli chcesz wędrować, najlepiej zatrudnić przewodnika, ponieważ szlaki nie są dobrze oznakowane. Ponadto przewodnicy mają niesamowitą umiejętność dostrzegania zakamuflowanej dzikiej przyrody, którą możesz przeoczyć. Wstęp do parku odbywa się za datki, a przewodnicy kosztują od 50 do 60 dolarów.
6. Wybierz się na rafting po Rio Pacuare
Rio Pacuare rozciąga się na długości 108 kilometrów (67 mil) i stanowi ekscytujący jednodniowy rafting. Znajdziesz tu bystrza klasy 3 i 4, oferujące mnóstwo zabawy, a także kilka dużych spadków. Spędzisz godziny wiosłując w dół rzeki pomiędzy głębokimi dolinami i wzdłuż gęstego lasu w dżungli. Rios Adventure Travel odbierze Cię z miejsca zakwaterowania w Puerto Viejos na cały dzień wiosłowania po rzece, w tym dwa posiłki, za 95 USD za osobę.
najlepszy sposób na zwiedzanie Nowego Jorku
7. Idź nurkować
W okolicach Puerto Viejo znajduje się wiele doskonałych miejsc do snorkelingu, w tym Park Narodowy Cahuita, gdzie znajdziesz jedne z największych raf koralowych w kraju. Rezerwat dzikiej przyrody Gandoca-Manzanillo to kolejna opcja, jeśli chcesz nurkować bliżej brzegu. W pogodne, słoneczne dni spotkasz tropikalne ryby, koralowce, żółwie i nie tylko. Wycieczki z rurką kosztują zazwyczaj 55–65 USD i obejmują cały sprzęt i opłaty za wstęp.
8. Weź udział w warsztatach czekoladowych
Kakao uprawia się na obszarze Puerto Viejo od ponad 400 lat. Możesz uczestniczyć w tej tradycji, biorąc udział w warsztatach wytwarzania czekolady, podczas których poznasz cały proces wytwarzania czekolady, od uprawy kakao, przez pieczenie, aż po samo wytwarzanie batoników czekoladowych. Talamanca Chocolate, gospodarstwo produkujące kakao i owoce o powierzchni 8 akrów, oferuje 3-godzinne warsztaty za 34 USD. Jeśli naprawdę chcesz nurkować na dłużej, oferują również miesięczne staże przy produkcji czekolady.
Aby uzyskać więcej informacji na temat konkretnych miejsc docelowych w kraju, zapoznaj się z tymi przewodnikami:
Koszty podróży do Puerto Viejo
Ceny hosteli – W szczycie sezonu łóżko w akademiku z 4-6 łóżkami kosztuje 19-35 USD za noc, natomiast łóżko w akademiku z 8 i więcej łóżkami kosztuje 13-17 USD. Podstawowy prywatny pokój z dwoma łóżkami dla dwóch osób ze wspólną łazienką kosztuje 30–40 USD, natomiast prywatny pokój z łazienką kosztuje 45–55 USD za noc (i więcej, w przypadku bardziej luksusowych opcji). Spodziewaj się, że zapłacisz więcej, jeśli chcesz akademik lub pokój z większą liczbą udogodnień (takich jak klimatyzacja, a nie tylko wentylator). Poza sezonem ceny nieco spadają, choć nieznacznie.
Bezpłatny bezprzewodowy dostęp do Internetu jest standardem, a większość hosteli oferuje zakwaterowanie bez wyżywienia, a także bar/restaurację na miejscu. Większość nie obejmuje śniadania.
Niektóre hostele (takie jak Rocking J's i Oasis) wynajmują podstawowe namioty za około 10-12 USD za osobę, jeśli masz ograniczony budżet i chcesz biwakować.
Niedrogie ceny hoteli – Stawki za noc w niedrogim hotelu dwugwiazdkowym z prywatną łazienką zaczynają się od 50-65 USD. Większość ma baseny i klimatyzację.
Airbnb jest również tutaj opcją z prywatnymi pokojami i małymi, podstawowymi bungalowami, które kosztują około 50-60 USD za noc, podczas gdy całe domy/apartamenty zaczynają się od 110 USD. Jeśli nie dokonasz rezerwacji z wyprzedzeniem, możesz spodziewać się podwojenia cen.
W okolicy jest mnóstwo kempingów, na których można rozbić namiot za około 10 dolarów za noc. Większość z nich ma prysznic, a niektóre nawet Wi-Fi.
Żywność – Kuchnia kostarykańska koncentruje się wokół ryżu i fasoli, które są zwykle spożywane do każdego posiłku. Popularne są również ziemniaki, babki lancetowate, wieprzowina i wołowina. cętkowany kogut (smażony ryż i fasola) to danie narodowe. Znajdziesz go zmieszanego z jajkami na śniadanie. Żonaty to typowe danie obiadowe, które składa się z ryżu, fasoli, warzyw, świeżej sałatki i wybranego przez Ciebie mięsa.
Uwaga: choć za wycieczki i bilety wstępu możesz łatwo zapłacić w USD, w mniejszych miejscach, takich jak lokalne restauracje, będziesz potrzebować dwukropków (CRC). Aby to odzwierciedlić, ceny w tej sekcji podano w CRC.
Jeśli masz ograniczony budżet, możesz jeść tanio, trzymając się tego napoje gazowane (małe lokalne restauracje sprzedające tradycyjną żywność). Zwykle można znaleźć empanady za 1000 CRC lub mniej, a także pełniejsze posiłki żonaty (ryż, fasola, warzywa i mięso) kosztują około 3500-5000 CRC, a talerze śniadaniowe około 3500-4300 CRC. Podstawowe dania z owoców morza, takie jak zupa z owoców morza czy filet rybny, kosztują 6500-8000 CRC.
Kanapka w kawiarni kosztuje 4500-6000 CRC. W chińskiej restauracji na wynos można znaleźć sycące dania, takie jak makaron czy smażony ryż, za około 5000 CRC.
plan podróży Hongkong
Droższe restauracje znajdują się blisko plaży. W restauracji średniej klasy duża pizza kosztuje 8 000-11 000 CRC, natomiast dania główne z owoców morza lub talerz grillowanego mięsa kosztuje około 9 000-11 000 CRC. Dania z homara zaczynają się od 15 000 CRC. Dania wegetariańskie, burger, pizza i makaron kosztują około 6000-8500 CRC.
Jeśli chodzi o napoje, piwo kosztuje około 1700-2200 CRC, a koktajl 4500-6000 CRC. Latte/cappuccino kosztuje około 1700 CRC, a woda butelkowana 925 CRC. Soki owocowe i koktajle kosztują 2000-3000 CRC w zależności od tego, czy przygotowuje się je na wodzie czy na mleku.
Jeśli gotujesz dla siebie, wydajesz na artykuły spożywcze ponad 25 000 CRC tygodniowo. W ten sposób otrzymasz podstawowe produkty, takie jak ryż, makaron, chleb, warzywa i trochę mięsa.
Sugerowane budżety na wędrówki z plecakiem w Puerto Viejo
Jeśli podróżujesz z plecakiem do Puerto Viejo, spodziewaj się, że wydasz około 45 USD dziennie. Budżet ten pokrywa akademik w hostelu, autobusy publiczne, jedzenie z ulicy i tanie jedzenie w kantynach i napojach gazowanych, a także wykonywanie głównie bezpłatnych zajęć, takich jak relaks na plaży.
Średni budżet wynoszący około 110 dolarów dziennie obejmuje pobyt w prywatnym pokoju w hostelu lub na Airbnb, jedzenie napojów gazowanych i czasami posiłki w restauracjach na plaży, wypicie kilku piw, wypożyczenie roweru, okazjonalne przejazdy taksówką i robienie niektóre płatne zajęcia, takie jak wizyta w Centrum Ratunkowym Jaguar. Przy tym budżecie nie będziesz żył dużo, ale tak naprawdę nie będziesz chciał niczego.
Przy luksusowym budżecie wynoszącym 230 USD lub więcej dziennie możesz zatrzymać się w hotelu, jeść poza domem, gdzie chcesz, pić tyle, ile chcesz, nurkować lub snorkelować, wynająć samochód lub jeździć taksówką, aby się poruszać. To jednak dopiero parter luksusu. Niebo jest granicą!
Możesz skorzystać z poniższego wykresu, aby zorientować się, ile musisz przeznaczyć dziennego budżetu, w zależności od stylu podróżowania. Pamiętaj, że są to średnie dzienne – w niektóre dni wydasz więcej, w inne mniej (możesz wydawać mniej każdego dnia). Chcemy tylko dać Ci ogólne pojęcie o tym, jak zaplanować budżet. Ceny podane są w USD.
Zakwaterowanie Jedzenie Transport Atrakcje Średni dzienny kosztTurysta 20 10 5 10 Cztery pięć Średniego zasięgu pięćdziesiąt 30 10 20 110 Luksus 110 55 25 40 230Przewodnik turystyczny po Puerto Viejo: wskazówki dotyczące oszczędzania pieniędzy
W ciągu ostatnich kilku lat Puerto Viejo stało się droższym kierunkiem ze względu na rozwój turystyki. To powiedziawszy, jest nadal dość przystępne w porównaniu z resztą kraju. Oto kilka sposobów na zaoszczędzenie pieniędzy, gdy tu jesteś:
- Rezerwacja.com – Najlepsza wszechstronna strona rezerwacyjna, która stale zapewnia najtańsze i najniższe stawki. Mają najszerszy wybór niedrogiego zakwaterowania. We wszystkich moich testach zawsze mieli najtańsze stawki ze wszystkich stron rezerwacyjnych.
- Zdobądź swój przewodnik – Get Your Guide to ogromny internetowy rynek wycieczek i wycieczek. Mają mnóstwo opcji wycieczek dostępnych w miastach na całym świecie, w tym wszystko, od lekcji gotowania, wycieczek pieszych, lekcji sztuki ulicznej i nie tylko!
- Skrzydło Bezpieczeństwa – Safety Wing oferuje wygodne i niedrogie plany dostosowane do cyfrowych nomadów i osób podróżujących długoterminowo. Mają tanie plany miesięczne, świetną obsługę klienta i łatwy w użyciu proces zgłaszania roszczeń, dzięki czemu jest idealny dla osób w drodze.
- ŻycieSłoma – Moja ulubiona firma oferująca butelki na wodę wielokrotnego użytku z wbudowanymi filtrami, dzięki którym możesz mieć pewność, że Twoja woda pitna jest zawsze czysta i bezpieczna.
- Niezwiązany Merynos – Tworzą lekką, trwałą i łatwą w czyszczeniu odzież podróżną.
- Najlepsze podróżne karty kredytowe – Punkty to najlepszy sposób na obniżenie kosztów podróży. Oto moje ulubione karty kredytowe, za które można zdobywać punkty, dzięki którym możesz uzyskać bezpłatne podróże!
Gdzie się zatrzymać w Puerto Viejo
Puerto Viejo ma pozornie nieskończoną liczbę hosteli i niedrogich hoteli. Oto moje sugerowane miejsca na nocleg w Puerto Viejo:
Jak poruszać się po Puerto Viejo
Pieszy – Puerto Viejo to na tyle małe miasteczko, że można je obejść w całości na piechotę.
Autobus – Jeśli chcesz dostać się do takich miejsc jak Cahuita czy Manzanillo, musisz jechać autobusem. Autobusy odjeżdżają z miasta kilka razy dziennie, a bilety kosztują od 1 do 2 dolarów.
Rower – Jazda na rowerze to prawdopodobnie najczęstszy (i najszybszy) sposób poruszania się po Puerto Viejo. Wiele obiektów noclegowych i sklepów oferuje wypożyczalnie rowerów, zwykle zaczynające się od około 10 USD dziennie (jeszcze lepsze stawki uzyskasz w przypadku wypożyczeń wielodniowych).
Taxi – Taksówki są tu niedrogie i często są najlepszym sposobem na dotarcie na plaże i inne atrakcje, szczególnie jeśli dzielisz je na kilka osób. Taksówka z Puerto Viejo do Punta Cocles kosztuje około 7-8 USD. pamiętaj, aby zapytać personel hotelu/hostelu, jakiej kwoty możesz się spodziewać. Dzięki temu nie zostaniesz oszukany podczas negocjowania stawki.
Wypożyczalnia samochodów – Wynajem samochodów – Wynajem samochodów w Kostaryce jest zaskakująco przystępny cenowo. Możesz wypożyczyć samochód już za 30-45 USD dziennie. Jednak drogi tutaj nie zawsze są świetne, a kierowcy potrafią być agresywni. Jeśli wynajmujesz pojazd, upewnij się, że masz ubezpieczenie.
Aby uzyskać najlepsze ceny wynajmu samochodów w Kostaryce, użyj Pospiesz się (jako czytelnik Nomadic Matt otrzymasz 5% zniżki, korzystając z naszego linku).
Kiedy jechać do Puerto Viejo
Temperatury w Puerto Viejo utrzymują się na stałym poziomie przez cały rok, a maksymalna dzienna temperatura wynosi około 30°C (86°F). Nawet noce są ciepłe, średnia temperatura wynosi około 23°C (74°F). Fale są najlepsze do surfowania w okresie od grudnia do marca.
Ta część Kostaryki jest dość sucha, ale najbardziej deszczowe miesiące przypadają na okres od listopada do stycznia, a następnie od kwietnia do sierpnia. Opady deszczu są najcięższe w styczniu, więc warto unikać przychodzenia w tym czasie (chociaż ceny są nieco tańsze).
Luty i marzec to miesiące suche, najpopularniejsze wśród turystów uciekających przed zimą, aby wybrać się na plaże i surfować. Wrzesień i październik są również bardzo suche i charakteryzują się niemal ciągłym nasłonecznieniem, dlatego w tym okresie przyjeżdża tu wielu mieszkańców San Jose i innych części Kostaryki. Jeśli wybierasz się we wrześniu lub październiku, zarezerwuj nocleg z dużym wyprzedzeniem (szczególnie na weekend).
Jak zachować bezpieczeństwo w Puerto Viejo
Kostaryka jest jednym z najbezpieczniejsze kraje do podróżowania i wędrówek z plecakiem w Ameryce Środkowej . Przestępstwa z użyciem przemocy są rzadkie, jednak dla bezpieczeństwa należy zachować ostrożność. Zawsze miej oczy na swoje torby, ponieważ drobne kradzieże są powszechne. Nie noś w miejscach publicznych krzykliwej biżuterii ani innych wartościowych przedmiotów.
Podróżujące samotnie kobiety powinny na ogół czuć się tu bezpiecznie, obowiązują jednak standardowe środki ostrożności (nigdy nie zostawiaj drinka bez opieki przy barze, nigdy nie wracaj do domu samotnie pod wpływem alkoholu itp.).
Samo miasteczko jest małe i nie ma tam dużego zagrożenia przemocą, ale nie zostawaj samotnie do późna po zmroku, zwłaszcza na plażach. Jeśli musisz, trzymaj się głównego obszaru, w którym znajdują się ruchliwe bary i restauracje. Jeśli wypożyczasz rower, pamiętaj o zamknięciu go, gdy na nim nie jeździsz.
Taksówki tutaj są nieoznakowane i chociaż zazwyczaj obowiązują ustalone stawki za przejazd między miejscami docelowymi, cenę należy negocjować z kierowcą przed wejściem, aby uniknąć nadmiernej opłaty. Możesz przeczytać o typowe oszustwa związane z podróżami, których należy tutaj unikać.
Cuda natury Kostaryki mogą być nieprzewidywalne. Jeśli wybierasz się na wędrówkę po dżungli, uważaj, gdzie stąpasz. Żyją tu jadowite węże i pająki. W razie wątpliwości zatrudnij przewodnika. Jeśli nie jesteś dobrym pływakiem, trzymaj się z dala od wody. Prądy i fale u wybrzeży są tutaj bardzo silne.
Aby uzyskać bardziej szczegółowe informacje o tym, jak zachować bezpieczeństwo w Kostaryce, sprawdź ten post, który napisaliśmy i który zawiera odpowiedzi na często zadawane pytania i wątpliwości.
Jeśli potrzebujesz służb ratunkowych, zadzwoń pod numer 911.
I pamiętaj o wykupieniu dobrego ubezpieczenia podróżnego. Ubezpieczenie podróżne ochroni Cię przed chorobami, obrażeniami, kradzieżą i odwołaniami podróży. To kompleksowa ochrona na wypadek, gdyby coś poszło nie tak. Nigdy nie wyruszam w podróż bez niego, ponieważ w przeszłości musiałem go używać wiele razy.
Przewodnik turystyczny po Puerto Viejo: najlepsze zasoby dotyczące rezerwacji
To moje ulubione firmy, z których korzystam podczas podróży. Konsekwentnie mają najlepsze oferty, oferują światowej klasy obsługę klienta i świetną wartość, a ogólnie rzecz biorąc, są lepsi od swoich konkurentów. To firmy, z których korzystam najczęściej i zawsze stanowią one punkt wyjścia w moich poszukiwaniach ofert turystycznych.
co warto zobaczyć w oslo w norwegii
Przewodnik turystyczny po Puerto Viejo: powiązane artykuły
Chcesz więcej informacji? Sprawdź wszystkie artykuły, które napisałem na temat podróży po Kostaryce i kontynuuj planowanie podróży:
Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej artykułów--->
